Slimme computers

Computers werken anders dan jouw hersenen. Een voorbeeld: je ogen zien alleen in het midden scherp, kleurrijk en met diepte. Naar de randen van je blikveld zie je steeds waziger en zelfs zwartwit. Je hersenen zijn continu bezig daar een kloppend beeld van te maken. Met herinneringen net zo: je hersenen moeten aanvullen om die compleet te maken. Zo kan het dat je je iets soms helemaal verkeerd herinnert. Computers zijn juist heel precies: zij ‘zien’ alleen wat er werkelijk is, niets meer of minder. Computers kunnen zich enorme hoeveelheden gegevens (data) nauwkeurig herinneren. Dat maakt ze heel betrouwbaar, en ook een beetje dom: ze bedenken nooit iets zelf.

Neuraal netwerk

Om computers slimmer te maken hebben mensen verschillende strategieën bedacht. De meest bekende is het nabouwen van onze hersenen in de computer: we leggen verschillende lagen ‘neuronen’ over elkaar en laten die elkaar beïnvloeden. Een neuron is een hersencel met uitlopers (synapsen) die zijn verbonden met andere neuronen of cellen in jouw lichaam. In de computer is een ‘neuron’ een klein programma. Zo’n netwerk in de computer noemen we neuraal netwerk. Een mens heeft wel 80 miljoen (80.000.000!) neuronen. Een neuraal netwerk haalt dat nog niet, maar de ontwikkelingen gaan snel.

Statistiek

Statistiek is een vakgebied uit de wiskunde waarmee je uitkomsten kunt voorspellen op basis van bestaande kennis. Statistiek wordt gebruikt bij het slimmer maken van computers.
Voorspellen is heel lastig voor een mens, omdat onze hersenen voortdurend van alles invullen om te compenseren voor onder andere het gebrekkige geheugen. Computers kunnen razendsnel en heel precies grote hoeveelheden data verwerken, met statistiek kunnen ze daar conclusies uit trekken.
Zo werkt gezichtsherkenning en bijvoorbeeld herkenning van tumoren op röntgenfoto’s: de computer herkent patronen. Zo onderscheidt (classificeert) de computer beeldmateriaal, zonder een flauw idee te hebben wát en waarom.

Slimme thermostaat

Kijk eens naar de slimme thermostaat. Door alle keren dat jij het apparaat warmer of kouder hebt gezet te combineren met gegevens van andere mensen, het weerbericht, hoe laat het is en bijvoorbeeld de locatie van je telefoon, bepaalt de thermostaat hoe warm het moet zijn in jouw huis. Maar als je een potje wilt schaken of wilt weten hoeveel 7×9 is zwijgt ie in alle talen.
Slimheid van computers is gebaseerd op statistiek en door mens bedachte strategieën.

Verder onderzoeken

1) Wat is een quantum computer, en waar is die goed in?
2) Als een computer slimmer is dan mensen, wat gebeurt er dan?